استالین کیست؟
ژوزف جوگاشویلی در ۲۱ دسامبر ۱۸۷۹ در شهر گوری در جمهوری گرجستان کنونی که آن هنگام بخشی از امپراتوری روسیه بود به دنیا آمد. در کودکی “سوسو” نامیده می شد و با آغاز فعایت های مخفی کمونیستی نام قهرمان افسانه ای گرجستانی “کُبا” را انتخاب کرد و از ۱۹۱۳ نام “استالین” ( به روسی پولادین) را برگزید.
در ۱۸۹۹ از مدرسه علوم دینی به دلیل فعالیت های چپ گرایانه اخراج شد و به گروه های انقلابی قفقاز پیوست و تا پیروزی انقلاب اکتبر همیشه تحت تعقیب بود. از آغاز فعالیت های سیاسی تا انقلاب اکتبر ۷ بار دستگیر و به سیبری تبعید شد ولی از تمام تبعیدها گریخت.
در ۱۹۰۱ پس از سازماندهی نخستین اعتصاب کارگری در تفلیس تحت تعقیب پلیس تزاری قرار گرفت و از تفلیس به باتومی فرار کرد. پلیس در ۱۹۰۲ او را بازداشت کرد. دو سال در زندان بود و برای تبعید سه ساله به سیبری فرستاده شد که پس از یک ماه فرار کرد. در ۱۹۰۵ به عنوان نماینده ی بلشویک های قفقاز در فنلاند حاضر شد و برای نخستین بار لنین را دید. در ۱۹۰۷ در کنگره ی سوسیال دموکرات های روسیه به لندن رفت و با رقیب آینده ی خود تروتسکی روبرو شد. برای تامین مالی بلشویک ها به بانک مرکزی تفلیس دستبرد زد و با سرقت مسلحانه ۲۵۰هزار روبل مخارج حزب را تا مدتی تامین کرد. در ۱۹۰۸ در باکو اعتصاب کارگری صنایع نفت را سازماندهی کرد.
در ۱۹۱۲ به پیشنهاد لنین به عضویت کمیته مرکزی حزب بلشویک درآمد و در مسکو هفته نامه ی “زوزدا” را چاپ کرد که توقیف شد و پس از آن سردبیر روزنامه ی “پراودا” شد. پراودا از ۱۹۱۲ تا ۱۹۹۱ ارگان کمیته ی مرکزی حزب کمونیست شوروی بود و به تیراژ۱۴ میلیون نسخه در روز رسید.
در ۱۹۱۷ و پس از پیروزی انقلاب اکتبر “کمیسر امور خلق ها” شد و در ۱۹۲۲ پس از برد مبارزه حزبی بر تروتسکی به عنوان دبیر کل حزب کمونیست شوروی انتخاب شد. از۱۹۳۰ تسویه بزرگی را آغاز کرد که پس از پایان آن هیچ یک از مخالفانش زنده نماندند. هنگامی که در سال ۱۹۵۳ درگذشت روسیه به یکی از دو ابر قدرت جهانی تبدیل شده بود.
استالین در شماره ی ۳۰۲ روزنامه ی پراودا به سال ۱۹۲۹چنین نوشته بود “من حاضرم در آینده نیز تمام قوا، تمام استعداد، و اگر لازم آید تمام خون خود را قطره قطره در راه طبقه کارگر، در راه انقلاب پرولتاریا و کمونیسم نثار کنم.”
نظر سیاستمداران دیگر در باره ی استالین
وینستون چرچیل نخست وزیر وقت انگلستان در باره ی او گفته بود که استالین دیکتاتور بزرگی بود که روسیه را با خیش چوبی تحویل گرفت و آن را به کشوری با سلاح اتمی تبدیل کرد. روزولت رییس جمهور آمریکا، استالین را بزرگ ترین انسان دوره ی معاصر نامید و ربین تروپ وزیر امور خارجه ی آلمان هیتلری در باره ی او نوشت که استالین به تنهایی باهوش تر از مجموع چرچیل و روزولت است!
زندگی شخصی
برای دیدار بهتر از موزه و آشنایی با عکس هایی که به نمایش درآمده است باید زندگی شخصی استالین نیز مورد توجه قرار گیرد. استالین تقریبا زمانی را برای زندگی شخصی خود نگذاشت و تمام عمر خود را صرف فعالیت هایی کرد که کشورش را به یک ابرقدرت و خودش را به یکی از هولناک ترین دیکتاتورهای جهان تبدیل کرد. تمام کسانی که به هیتلر برای دست یابی به قدرت کمک کردند در دوره ی زمامداری هیتلر به مقام و منزلتی رسیدند و تمام کسانی که به استالین کمک کردند بعدها به فرمان او تیرباران شدند! همسر نخست “اکاترینا سوانیدزه” در ۱۹۰۷ درگذشت و همسر دوم “نادژدا آلیلویوا” در ۱۹۳۲ درگذشت. گفته هایی مبنی بر احتمال خودکشی همسر دوم او وجود دارد.
“یاکوف” نتیجه ی ازدواج نخست او به افسری ارتش سرخ رسید. استالین نسبت به او سخت گری زیاد نشان می داد و او یک بار با تپانجه خودکشی کرد که پس از نافرجان ماندن خودکشی او، استالین گفته بود “حتی نمی تواند یک تیر را مستقیم شلیک کند!”
در جنگ جهانی دوم یاکوف به اسارت نیروهای آلمانی درآمد. ارتش آلمان پس از افشای هویت پسر استالین پیشنهاد تعویض او با یک ژنرال آلمانی را داد و استالین جواب داده بود: نه! من یک ستوان را با یک فیلدماشال عوض نمی کنم!
از همسر دومش پسری به نام “واسیلی” و دختری به نام “سوتلانا” داشت. واسیلی به ارتش سرخ پیوست و در جنگ جهانی دوم از خلبان نیروی هوایی ارتش سرخ بود و سوتلانا در سال ۱۹۶۷ به سفارت آمریکا در دهلی پناهنده شد و به آمریکا مهاجرت کرد.
دسترسی به موزه
گوری در ۸۰ کیلومتری تفلیس است. برای رسیدن به گوری با اتوبوس به یک ساعت و در صورت استفاده از قطار به یک و نیم ساعت زمان نیاز است. اگر قصد سفر به باتومی از تفلیس را دارید یا از باتومی به تفلیس می روید طوری برنامه ریزی کنید که دیدار از گوری در برنامه ی روزانه شما جای گیرد تا مجبور نشوید برای دیدار گوری و موزه استالین یک روز دیگر وقت بگذارید.
موزه و بخش های آن
مجموعه ی استالین سه بخش دارد:
۱- خانه موزه استالین: خانه ای کوچک و قدیمی که استالین در آن به دنیا آمده و از ۱۰ نوامبر ۱۹۳۷ به صورت موزه درآمده، معمار ن. نپرینتسو (N.Neprintsev) برای حفاظت بیشتر روی آن آلاچیقی بتونی ساخته است.
۲- موزه ی استالین در دو طبقه که عکس ها، لوازم شخصی و هدایای استالین در آن جمع شده است. در طبقه ی هم کف موزه، فروشگاه کوچکی است برای فروش یادبودهایی با تصویر استالین.
۳- واگن اختصاصی استالین: که او در کنفرانس یالتا از آن استفاده کرد.
در صورتی که مایل باشید راهنمایان موزه به زبان های گرجی، روسی، انگلیسی موزه استالین را به شما نشان می دهند و هزینه ای را جداگانه دریافت می کنند. تابلوهای راهنمای موزه به گرجی و روسی است و در صورت ندانستن این دو خط و نداشتن راهنما نمی توانید از موزه استفاده کنید. بروشوری ۱۰ صفحه ای (که ۶ صفحه آن عکس است!) به زبان های گرجی، روسی، انگلیسی نیز وجود دارد که می توانید آن را به ۲ لاری بخرید.
اگر در تالاری که به هدیه های دریافتی استالین تعلق دارد به راهنمای موزه، ملیت خود را بگویید او در یکی از ویترین ها قاب خاتمی را نشان می دهد که از طرف ایران به استالین هدیه شده است.
ورودیه ی مجموعه ی استالین ۱۵ لاری است.
شرح تصویرها
۱- خانه زادگاه استالین
۲- داخل خانه زادگاه استالین
۳- نمای بیرونی موزه استالین
۴- نمای داخلی موزه استالین
۵- نیم تنه استالین
۶- تصویر استالین در نوجوانی به همراه پدر و مادرش
۷- تصویری از جوانی استالین
۸- نقشه تبعید و فرارهای استالین
۹- استالین در کنفرانس یالتا
۱۰- تصویری از استالین در آخر عمر
۱۱- بازسازی آرامگاه استالین پیش ار انتقال به دیوار کرملین
۱۲- لباس نظامی استالین
۱۳- صندلی و میز تحریر استالین که از کرملین به موزه منتقل شده است
۱۴- یکی از ویترین وسایل اهدایی به استالین، قاب خاتم داخل ویترین تنها اهدایی ایران در این موزه است
۱۵- واگن اختصاصی استالین
نوشته مرتضی دزفولی