تاجیکان به موزه “آثارخانه” می‌گویند. آثارخانه رودکی در سال ۱۹۵۸ و به مناسبت هزار و سدمین سال زادروز ابوعبدالله رودکی و بر طبق تصمیم جمهوری شوروی تاجیکستان ساخته شد.
ساختمان آثارخانه را الکساندر ایوانویچ ماکوخی طراحی کرد و در سال ۲۰۰۸ و هنگام هزار و سد و پنجاهمین سالگرد رودکی بازسازی شد. آثارخانه ۸ سالن نمایش و سه بخش دارد. بیننده با دیدار از آثارخانه با این موضوعات در جمهوری تاجیکستان آشنا می‌شود: باستان شناسی، طبیعت، تاریخ، مردم شناسی، سنت‌ها و آداب و رسوم مردم تاجیک.
سالن ۱: سَرَزم کهن
سالن نخست به تاریخ و فرهنگ سرزم کهن اختصاص دارد. یافته‌های این سالن پیدایش کشاورزی و شهرنشینی را در ۵۵۰۰ سال پیش نشان می‌دهد. سرزم با وسعت حدود سد هکتار در ۱۵ کیلومتری غرب پنج‌کنت جای دارد. در سال ۱۹۷۶ یک روستایی تبری برنزی پیدا کرد و از سال بعد کاوش‌های باستان‌شناسی زیر نظر پروفسور آ.ایسوکی آغاز شد.
سالن ۲: پنج‌کنت کهن
سالن ۳: دوره‌ی سامانیان
بنیانگذار سامانیان، سامان خدات نام داشت که سلسله‌ای را در فرارود بنا نهادند که از خلیفه‌های عرب فرمان‌بری نمی‌کردند. آنان از ۸۱۵ تا ۹۹۹ حکومت کردند و اوج اقتدار آن در دوره‌ی اسماعیل ابن احمد بود که از ۸۷۴ تا ۹۰۷ حکومت کرد.
سالن ۴: رودکی
این سالن ویژه‌ی ابو عبدالله جعفر بن محمد رودکی سمرقندی است. بنیانگذار ادبیات پارسی- تاجیکی و افتخار ادبی سلسله سامانیان، در سال ۸۵۸ در روستای پنج‌رود به دنیا آمد و کودکی و نوجوانی خود را در آن‌جا گذراند. عوفی در لباب الالباب درباره‌ی رودکی نوشت “…چنان تیزفهم بود که در هشت سالگی قرآن را تمامت حفظ کرد و قرائت بیاموخت و شعر گفتن گرفت”. یکی از سه شاعر پارسی‌گوی است که قرآن را از بر داشت. آوازی خوش داشت و بربط می‌نواخت. نوشته‌اند که سد دفتر شعر داشت که اینک از آن شعرها، تنها ۱۱۰۰ بیت به ما رسیده و گفته‌اند که میراث‌دار گوسانان پارتی بود. وزیر نامی سامانی، ابوالفضل بلعمی، کلیله و دمنه را در روزگار امیر نصر از عربی به پارسی برگرداند و از رودکی خواست آن را به نظم درآورد که شوربختانه اکنون جز چند بیتی از آن باقی نمانده است. در شمار نخستین رباعی‌نویسان است. چند وزن را او برای نخستین بار وارد زبان پارسی کرد.
سالن ۵: نژادشناسی
سالن ۶: دوره‌ی مدرن
سالن ۷: سالن استقلال
سالن ۸: سالن طبیعت
در این سالن گونه‌هایی از جانوران تاجیکستان به صورت تاکسی‌درمی‌شده وجود دارد و با جای‌دادن چند نقشه طبیعی و عکس، بیننده، آگاهی‌هایی درباره‌ی طبیعت تاجیکستان به دست می‌آورد. ۹۳٪ تاجیکستان کوهستانی است، بیش از ۹۰۰ رودخانه دارد که سیر دریا درازترین آن‌ها است. ۳۶۵ گونه پرنده در تاجیکستان دیده شده است. از پستانداران تاجیکستان، پلنگ برفی، خرس، روباه، شغال، کل، بز را می‌توان نام برد.
در صورتی که از میدان اصلی شهر پیاده به موزه بروید که حدود دو کیلومتر است می‌توانید در طول راه از “هیکل”های لنین و لایق شیر علی نیز عکس بگیرید. در تاجیکستان به مجسمه، “هیکل” می‌گویند. بلیت ورودی برای دیدار از آثارخانه هر نفر ۱۰ سامانی است و برای گرفتن عکس، بلیت جداگانه صادر می‌شود.
همه‌ی سال‌ها در این نوشتار به سال میلادی است.