این آرامگاه درست در زیر دیوار کاخ کرملین و در کنار آرامگاه لنین ساخته شده است و دربرگیرندهی نامآورترین کسانی است که به نحوی با تاریخ اتحاد شوروی مربوط شدهاند. دیدن آن در صورتی ممکن است که در ابتدا آرامگاه لنین را ببینیم و سپس هنگام بیرون آمدن از آرامگاه لنین و بازگشت به میدان سرخ از کنار دیوار کرملین گذر کنیم. نیم تنههای گرانیتی یا پلاکهای برنجی، نشان از شخصیتهایی دارد که تاریخ اتحاد شوروی را ساختند.
ژوزف استالین josef Stalin
۱۸۷۹ تا ۱۹۵۳٫ ژوزف جوگاشویلی در شهر گوری در جمهوری گرجستان کنونی به دنیا آمد و از ۱۹۱۳ نام “استالین” ( به روسی پولادین) را برگزید. در ۱۸۹۹ از مدرسه علوم دینی به دلیل فعالیت های چپ گرایانه اخراج شد و به گروه های انقلابی قفقاز پیوست و تا پیروزی انقلاب اکتبر همیشه تحت تعقیب بود. از آغاز فعالیت های سیاسی تا انقلاب اکتبر ۷ بار دستگیر و به سیبری تبعید شد ولی از تمام تبعیدها گریخت.
در ۱۹۱۷ و پس از پیروزی انقلاب اکتبر “کمیسر امور خلق ها” شد و در ۱۹۲۲ پس از برد مبارزه حزبی بر تروتسکی به عنوان دبیر کل حزب کمونیست شوروی انتخاب شد. از۱۹۳۰ تسویه بزرگی را آغاز کرد که پس از پایان آن هیچ یک از مخالفانش زنده نماندند. هنگامی که در سال ۱۹۵۳ درگذشت روسیه به یکی از دو ابر قدرت جهانی تبدیل شده بود.
لئونید برژنف Leonid Brezhnev
۱۹۰۶ تا ۱۹۸۲٫ برژنف از ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲ دبیر کل حزب کمونیست شوروی بوده است. با آن که توسط خروشچف به مقامهای بالای حزی کمونیست رسید با همکاری همفکرانش خروشچف را برکنار کرد. سیاستهای او یکی از دلایل فروپاشی شوروی در سالهای بعد بود.
یوری آندروپف Yuri Andropov
۱۹۱۴ تا ۱۹۸۴٫ آندروپوف از ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ دبیرکل حزب کمونیست اتحاد شوروی بوده است.
یوری گاگارین Yuri Gagarin
از ۱۹۳۴ تا ۱۹۶۸٫ فضانورد روس و نخستین کسی که در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ با وستوک ۱ به فضا رفت و مدار زمین را به مدت ۱۰۸ دقیقه دور زد، عصر فضا با این پرواز او آغاز شد. خلبان نیروی هوایی ارتش سرخ بود و در ۱۹۶۸ در پرواز با یک میگ ۱۵ کشته شد. شب ۱۲ آوریل هر سال با عنوان “شب یوری” جشن گرفته میشود.
گئورگی ژوکوف Georgi Zhukov
۱۸۹۶ تا ۱۹۷۴٫ او در روسیه به مارشال ژوکوف معروف است. در ابتدا سرباز ارتش تزار بود و در ۱۹۱۹ به هنگام جنگهای داخلی روسیه به بلشویکها پیوست. از فرماندهان عالی ارتش سرخ در جنگ جهانی دوم بود که به استالین پیشنهاد عدم تخلیه مسکو را داد. ارتش سرخ به رهبری او محاصره مسکو، لنینگراد و استالینگراد را شکست و به برلین رسید. در تصویرهای چهار ژنرال متفقین که پس از سقوط هیتلر در برلین گرفته شده است او حضور دارد. در تاریخ اتحاد شوروی دو نفر چهار بار قهرمان اتحاد شوروی شده اند و او یکی از آن دو نفر است. این جمله در بارهی او در شوروی گفته میشد “جایی که ژوکوف را مییابی پیروزی را پیدا میکنی”.
فلیکس درژینسکی Felix Dzerzhinsky
۱۸۷۷ تا ۱۹۲۶٫ معروف به فلیکس آهنین. رییس پلیس سری روسیه. بنیانگذار و رییس “چکا” از ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۱٫ چکا سازمان امنیت اولیه اتحاد شوروی بود که او به فرمان لنین آن را ایجاد کرد، چکا بعد به ان.کا.و.د(NKVD) و سپس به کا.گا.ب(KGB) تبدیل شد. او بنیانگذار حزب سوسیال دموکراسی لهستان بود و در جنبشهای انفلابی روسیه و لهستان فعال بود. به دلیل فعالیتهای انقلابی در ۱۸۹۷ و ۲۰۰۰ دستگیر و به سیبری تبعید شد و هر دو بار فرار کرد. در عکسی که از حمل تابوت لنین وجود دارد او در شمار چند نفری است که جنازه را حمل می کنند. سال ۱۳۶۱ در ایران کتابی با نام “فلیکس یعنی خوشبختی” نوشتهی یوری کورولکوف در بارهی این شخصیت چاپ شده است.
جان رید John Reed
از ۱۸۸۷ تا ۱۹۲۰٫ یکی از دو آمریکایی که در دیوار کرملین دفن شدهاند(دیگری ویلیام هیوود). کمونیست و نویسندهی کتاب معروف “ده روزی که دنیا را لرزاند”. کتاب او با توجه به حضور او در ده روز نخست انقلاب اکتبر اهمیت دارد. کتاب او سوژه یکی از فیلمهای سرگئی آیزنشتاین با همین نام شده است.
ماکسیم گورکی Maxim Gorky
از ۱۸۶۸ تا ۱۹۳۶٫ داستاننویس، مقالهنویس، نمایشنامهنویس و انقلابی روس و از بنیانگذاران سبک رئالیسم سوسیالیستی. معروف ترین آثار او که به پارسی ترجمه شده است: مادر، چلکاش، قلب فروزان دانکو، خرده بورژواها، دانشکدههای من، ییلاق نشینان، در جستجوی نان، در اعماق، کلیم سامگین، واسکا سرخه.
سرگئی کارالیف Sergei Korolev
۱۹۰۶ تا ۱۹۶۶٫ مهندس، بنیانگذار و رییس برنامههای فضایی شوروی که فضاپیماهای اسپوتنیک، لونا، ورنا، وستوک و سایوز را به فضا فرستاد. تا روزی که کارالیف زنده بود شوروی در برنامههای فضایی از آمریکا جلوتر بود.
کلارا زتکین Clara Zetkin
۱۸۵۷ تا ۱۹۳۳٫ زن سوسیالیست آلمانی و فعال حقوق زنان. از دوستان رزا لوکزامبورگ که در ۱۹۰۷ کنگرهی بینالمللی زنان سوسیالیست و در ۱۹۱۱ نخستین “روز بینالمللی زنان” را سازماندهی کرد. در برگزاری روز زن که هر ساله در هشتم مارس برگزار میشود نقش اصلی را داشت. پس از انفلاب اکتبر روسیه به عنوان هوادار کمونیسم در مسکو ماند.
نادژدا کروپسکایا Nadezhda Krupskaya
۱۸۶۹ تا ۱۹۳۹٫ سیاستمدار، معلم و نویسنده که در ۱۸۹۸ با لنین ازدواج کرد. در ۱۹۳۳ کتاب “خاطرات لنین” را نوشت
میخاییل فرونزه Mikhail Frunze
۱۸۸۵ تا ۱۹۲۵٫ ژنرال و انقلابی روس و از بنیاینگذاران و فرماندهان اصلی ارتش سرخ. در کریمه، روس های سفید به فرماندهی بارون پیوتر رانگل را به سختی شکست داد و در ۱۹۲۰ خیوه و بخارا را تسخیر کرد. شهر بیشکک پایتخت قرقیزستان از ۱۹۲۶ تا ۱۹۹۱ به نام شهر فرونزه خوانده میشد. یک آکادمی نظامی و نیز سه ایستگاه مترو در مسکو، سن پترزبورگ و مینسک به یاد او نامگذاری شدهاند.
ویلیام هیوود William Heywood
۱۸۶۹ تا ۱۹۲۸٫ معروف به بیگ بیل(Big Bill). کمونیست آمریکایی که سازماندهی و رهبری کارگران را به عهده داشت. پس از مرگ جسد او سوزانده شد و نیمی از خاکستر آن در آمریکا باقی ماند و نیمی دیگر در دیوار کرملین جا گرفت.
نوشته مرتضی دزفولی در سال ۱۳۹۴